Nhạc lý cơ bản (Phần 3)

Huynh Nguyen · 22/3/13

Hợp Âm - Chords
1. Giới thiệu
- Hợp âm có rất nhiều cách để nhớ, ví dụ như: cộng quãng giữa các Notes, tính quãng từ âm gốc hoặc tính theo công thức của âm giai
- Để tiện cho việc hỗ trợ cách nhớ, cách đọc & cách ghi về sau, ta nên nhớ theo công thức bậc của âm giai.
- Ở bất kỳ trường hợp nào, tên hợp âm luôn được quy về âm giai trưởng tự nhiên cùng tên (âm giai mẹ)

2. Các loại hợp âm.
Lấy C Major Scale làm ví dụ: C - D - E - F - G - A - B - C

A. Hợp âm 3 nốt (Hợp âm 5)
- Major Chord (C) = 1 - 3 - 5 = C - E - G
- Minor Chord (Cm)= 1 - b3 - 5 = C- Eb - G
- Aug Chord (C+)= 1 - 3 - #5 = C - E - G#
- Dim Chord (C-) = 1 - b3 - b5= C - Eb - Gb

- Sus2 Chord (Csus2) = 1 - 2 - 5 = C- D - G
- Sus4 chord (Csus) = 1 - 4 - 5 = C - F - G

B. Hợp âm 4 nốt (Hợp âm7)
- Major7 Chord (CM7) = 1 - 3 - 5 - 7 = C - E - G - B
- C7 = 1-3-5-b7 = C-E-G-Bb
- Dim7 chord (Cdim7) = 1 - b3 - b5 - bb7(6) = C - Eb - Gb - Bbb (A)
- Haft-Dim7 Chord (Cm7b5) = 1 - b3 - b5 - b7 = C - Eb - Gb - Bb

- Ngoài ra còn các loại hợp âm mở rộng hơn như: 9,11,13,6/9,7sus4,add Number.....nhưng do tính chất ít sử dụng của chúng, mình chỉ giới thiệu qua mà thôi, mọi người đã có kiến thức về quãng nên tự thành lập lấy nhé!

3. Tính chất
- Việc chọn hợp âm trong một bối cảnh nào đó, có liên hệ mật thiết đến nội dung của tác phẩm.
- Nhằm hướng đến những lựa chọn đúng cho các trường hợp cụ thể nào đó, ngoài kinh nghiệm nghe & cảm nhận của mỗi cá nhân thì chúng ta nên nắm rõ tính chất của hợp âm.
- Hợp âm mạnh: Cảm giác sáng, khỏe khoắn....
- Hợp âm yếu: Cảm giác buồn, tối, không dứt khoát
Vậy thì trong các hợp âm trưởng với nhau hoặc thứ với nhau thì ai mạnh hơn? Ai yếu hơn?

A. Độ mạnh yếu của hợp âm
* Tương quang giữa 2 hợp âm cách nhau vòng quãng 5 (Dominant Of Dominant)
+ Chuyển lên quãng 5 nghe yếu
+ Chuyển xuống quãng 5 nghe mạnh
Mạnh (Sáng) ---> F - C - G - Dm - Am - Em - Bm7b5 ---> Yếu (Tối)
- Trong C Major Scale, hợp âm C không phải là hợp âm mạnh nhất mà hợp âm ở bậc hạ át (F) mới là mạnh nhất vì C là Dominant của F
- F là hợp âm mạnh nhất nên hay xuất hiện ở điệp khúc, gây ấn tượng mạnh

Ví dụ 1: Chord Progression như sau: C - Em - Am - Dm - G - C
Không cần đánh nó lên đàn, ta cũng đoán đoán được đại khái như:
Từ C chuyển qua Em nghe buồn, day dứt, sau đó nhạc sáng lên dần tạo tính điệp khúc vì hợp âm liên tục down xuống quãng 5 (đảo thành lên quãng 4)

Ví dụ 2: C - G - Am - Em - F - G - C
C qua G gây cảm giác hơi tối đi 1 chút, G qua A tiếp tục tối, qua Em thê thảm hơn, từ F sáng lên lại, qua G củng cố sức hút bình ổn về C...

* Tương quan hợp âm cách nhau quãng 2 - 7
- Các nốt trong hợp âm này tuần tự chuyển đến hợp âm kia từng cung hoặc nửa cung gây cảm giác hòa âm thay đổi đặc sắc, kịch tính

* Tương quan hợp âm cách nhau quãng 3 -6
- Do có đến 2 âm chung cho nên đây được xem là bước thay thế hợp âm công hiệu nhất, cảm giác êm ái.

..............

Đây là các tính chất cơ bản của các hợp âm 3, sau này có thời gian mình sẽ viết tiếp về các hợp âm khác.
Tuy nhiên, hợp âm mở rộng hoặc cấu tạo khác đi đôi chút thì ít nhiều cũng dựa trên tâm lý quãng và sự di chuyển như trên. VD:
- Major 7 là hợp âm đầu trưởng, đuôi thứ...đứng 1 mình cảm giác lưỡng tính.
- Minor7 là hợp âm đầu thứ, đuôi trưởng nên cũng tương tự, nhưng nhìn chung Minor 7 màu sắc đẹp hơn.....

Bài sưu tầm

Nhạc lý cơ bản (Phần 3)

Huynh Nguyen

Well-Known Member

Bài hát cùng thể loại